Eyalet Aday Programları yani İngilizce kısaltması ile PNP'ler eyaletlerin nitelikli iş gücü ihtiyaçlarını karşılamak için federal hükümetle yaptıkları anlaşmalar ve kendilerine ayrılan kontenjan kapsamında göçmen alımı yaptıkları programlar.
Şu anda 80'i aşkın PNP bulunuyor. PNP'lerin sayısının çok fazla olması programların anlaşılmasını ve takip edilmesini zorlaştırıyor. Diğer taraftan bu programların mantığı anlaşılırsa hepsinin bazı farklılıklara rağmen benzer bir işleyişe sahip olduğu görülüyor.
Hedefim bu yazıyla PNP'lerin işleyişini olabildiğince basit bir şekilde anlatmak.
Bu maddelere giriş yapmadan önce sürecin aşamalarını anlayalım. PNP'nin özelliği ne olursa olsun tüm başvuruların iki aşaması oluyor:
1) Eyalete yapılan başvuru. Başvuru kabul edilirse kişiye 'adaylık' verilmesi
2) Kanada Göçmenlik Bakanlığına (IRCC) yapılan kalıcı oturum izni (PR) başvurusu
Bu aşamaların süresi programın özelliğine göre değişiyor.
Sürecin ikinci aşamasından da anlaşılacağı üzere, PNP'lerde eyaletler her ne kadar kişileri farklı özelliklerine göre seçme yetkisine sahip olsalar da son kararı federal hükümet veriyor. Bazı durumlarda eyaletin uygun bulduğu bir adayı IRCC'nin reddetmesi mümkün olabiliyor. Bazı sağlık problemleri, yanlış bilgi vermiş olmak ve suç kaydı gibi durumları red nedenlerine örnek olarak gösterebiliriz.
Şimdi 7 maddede PNP'leri inceleyelim. Bu maddeleri PNP'lerin farklı özelliklerine göre belirledim ve bu özellikleri mümkün olduğunca kısa ve net bir şekilde anlatacağım. Her madde bir grup PNP'yi anlatmıyor - bu maddelerin kesiştiği pek çok nokta var.
1- PNP'lerde başvuru sahibinin rolü
PNP'lerde PR almak isteyen kişinin yani başvuru sahibinin rolünü anlamak çok önemli. Eyalet adaylığı iki şekilde gerçekleşebiliyor:
1) Kişi bir eyaletten adaylık alma konusunda aktif bir role sahip değil yani PNP kişiyi buluyor ve davet gönderiyor. Kişileri nasıl bulduklarını 5. maddede anlatacağım.
2) Kişi bir eyaletten adaylık alma konusunda aktif bir role sahip, yani eyalet adaylığı için başvuru yapabiliyor.
2 - PNP'lerin Express Entry ile ilişkisi
PNP'ler Express Entry ile olan ilişkilerinde ikiye ayrılıyor
1) Express Entry ile entegre olan PNP'ler
Bir PNP, Express Entry ile entegre ise ön şart kişinin Express Entry kapsamındaki programlardan birine uygunluğu olması ve Express Entry havuzuna girmiş olması. Kişinin eyaletten adaylık yani kabul alması halinde CRS puanına 600 puan ekleniyor ve böylelikle adaylığın ardından gerçekleşen ilk Express Entry çekilişinde havuzdan çekilmesi kesin hale geliyor, başvuru daveti (ITA) alıyor ve 60 gün içinde IRCC'ye PR başvurusunu gerçekleştiriyor.
2) Express Entry ile entegre olmayan PNP'ler
PNP Express Entry ile entegre değilse kişi eyalet adaylığı aldıktan sonra gerekli formları ve belgeleri posta yoluyla IRCC'ye gönderiyor. Bu süreç çoğunlukla Express Entry ile olan başvuru sürecinden daha uzun sürüyor.
3- Uluslararası öğrenciler
Uluslararası öğrencilerin bulundukları eyalete göre, Express Entry ile PR başvurusu yapabilmenin yanı sıra mezunlar için olan PNP'lerden faydalanmaları mümkün olabiliyor. Bu programların kriterlerini iyi bilmek çok önemli. Uluslarası öğrencileri ilgilendiren programlarda cevabı bilinmesi gereken sorular şunlar:
Program şartlarına göre öğrencinin kaç sene öğrenim görmüş olması gerekiyor?
O eyalette bulunan bir college ya da üniversiteden mezun olmanın yanı sıra iş teklifi almış olmak gerekiyor mu? Gerekiyorsa bu iş teklifinin özellikleri neler?
Bu programlar genel trendlere bakıldığında yıl boyunca açık kalıyor mu yoksa belirli zamanlarda açılıp kapanıyor mu?
Programın mezuniyet dışında nasıl kriterleri var?
Uluslararası öğrencilerin başvurabileceği tüm programlarda başvuru sahibi aktif bir role sahip yani seçilmeyi beklemiyor; program kriterlerine uygunsa ve de tabii program alım yapıyorsa başvuru yapabiliyor. Bu programların büyük çoğunluğu Express Entry'ye entegre değil.
4 - İş teklifi
PNP'lerden adaylık almanın bir diğer yolu da program kriterlerine uygun bir iş teklifi alarak başvuru yapmak. Tüm eyaletlerin iş teklifi gerektiren programları var. Bu programlardan bazıları Express Entry'ye entegre, bazıları ise değil. İşveren ve başvuru sahibi için uygunluk kriterleri ise eyaletten eyalete değişiklik gösteriyor.
PNP'ler kapsamında gerçekleşen iş teklifleri işverenin LMIA (Labour Market Impact Assessment) sürecine girmesini gerektirmiyor.
LMIA'in ne olduğuyla ilgili olarak Kanada'da çalışmakla ilgili yazdığım blog yazısını okuyabilir ve bu konuda gerçekleştirdiğim webinarın kaydını izleyebilirsiniz.
5 - Aranan meslek alanlarında çalışıyor olmak
PNP'ler ilk başta da belirttiğim gibi eyaletlerin iş gücü ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulmuş programlar. Eyaletler bu programlar kapsamında, ihtiyaç duydukları meslek alanlarında çalışan ve Express Entry havuzunda bulunan kişileri hedefleyip onlara davette bulunabiliyorlar. Bu durumda kişi ancak eyaletten davet alırsa başvuru yapabiliyor. Yazının başında da bahsetmiştim: kişiler aktif bir role sahip değiller - eyalet tarafından seçiliyorlar.
Bazı PNP'lerde ise kişiler direkt olarak niteliklerine uygun olan programlara başvuruda bulunabiliyorlar. Bu programları da Express Entry ile entegre ya da değil olarak iki gruba ayırabiliriz.
6 - Kanada'da bulunma ve Kanada iş deneyimi gerekliliği
Bazı PNP'ler için kişilerin başvurunun yapıldığı zamanda ya da yakın geçmişte belirli sürelerde söz konusu eyalette bulunmaları ya da o eyalette çalışma deneyimi edinmiş olmaları gerekebiliyor. Bu da PNP'lerle ilgilenen kişilerin anlaması ve dikkat etmesi gereken konulardan.
7 - Yatırımcılar
Tüm eyaletlerin yatırımcılar için programları mevcut. Bu programların tümünde (şu anda askıya alınmış olan Quebec yatırımcı programı dışında) programa kabul edilen yatırımcıların aktif olarak işlerinin başında olmaları şartı var. Gereken yatırım miktarı eyaletten eyalete değişiyor, ancak genel bir fikir vermesi açısından minimum C$150,000 yatırım yapmak gerekiyor diyebilirim. Talebin yüksek olduğu eyaletlerde bu miktar artış gösteriyor. Örneğin Ontario için iş koluna ve bölgeye göre C$200,000-C$600,000 arasında değişiyor. Gerekli yatırım miktarının yanı sıra her girişimci programında kişinin göstermesi gereken minimum net değer miktarı ve yönetim deneyimine ilişkin kriterler oluyor. Ayrıca Kanada vatandaşı ya da PR statüsünde olan kişiler için istihdam yaratma şartı da olabiliyor. Bir çok eyalette ilk etapta kişiye çalışma izni veriliyor ve kişi gerekli şartları yerine getirdikten sonra PR başvurusu yapabiliyor. Bazı eyaletlerde o eyalette yüksek öğrenim görmüş olan kişilere özel, herhangi bir minimum yatırım miktarı aranmayan yatırımcı programları da mevcut.
İlk başta da belirttiğim gibi bu maddelerin birbiriyle ilişkili olduğunu anlamak gerekiyor. Belirli bir PNP'den bahsederken kişilerin sorması gereken sorulardan bazıları şunlar:
PNP Express Entry ile entegre mi?
Kişi PNP için başvuru yapabiliyor mu yoksa başvuru yapabilmesi için ön şart eyaletin onu davet etmesi mi?
İş teklifi gerekiyor mu? Gerekiyorsa işverenle ilgili şartlar neler?
Dil yeterliliği kriteri var mı?
Eyalette bulunma, bulunmuş olma ya da iş deneyimi şartı var mı?
Öğrencileri ilgilendiren PNP'lerde o eyalette en az kaç yıl okumuş olma şartı var? Mezun olmanın yanı sıra iş teklifi almış olmak da gerekiyor mu?
Eyalet ihtiyaç duyduğu ya da duymadığı meslek listesini açıklıyor mu?
Program uzun süre açık kalıyor mu yoksa fazla talep gördüğü için ya da kontenjanı az olduğu için düşük sıklıkla mı açılıyor?
Yatırımcı programıysa yatırım miktarı, minimum net değer miktarı ne? İstihdam yaratma ile ilgili şartlar ne? Ne kadar sürede ve hangi şartlarla PR başvurusu yapılabiliyor?
Sonuç itibariyle PNP'ler sayılarının fazla olması ve sürekli bir değişim içinde olmaları nedeniyle anlaşılması ve takip edilmesi en zor olan programlar. Diğer taraftan, eyaletlere olan katkıları ve federal programlara alternatif olmaları açısından da Kanada göçmenlik sisteminde çok önemli bir yerleri var.
Northern Pathways olarak kalıcı oturum izni uygunluğu olan ya da olabilecek olan kişilerle gerçekleştirdiğimiz değerlendirme görüşmelerinde her zaman kişinin profiline ve yaşamak istediği eyalete göre federal programlara alternatif olarak PNP seçenekleriyle ilgili de detaylı bir bilgilendirme yapıyoruz. Böylelikle kişiler tüm seçeneklerini öğrenmiş ve PR başvurusu planlarıyla ilgili bir yol haritası edinmiş oluyorlar.
Özelliklerinizin kalıcı oturum izni kapsamındaki programlardan biri için uygun olup olmadığını öğrenmek için Ön Değerlendirme Formumuzu doldurabilirsiniz.
İlginizi çekebilecek diğer yazılar:
Comments